De processor in je laptop
De processor in je laptop
Als iets hoog in de lijst staat van dingen die me irriteren dan zijn het wel langzame laptops. Ik heb het over heerlijk lange opstarttijden, dat eindeloze laad-cirkeltje dat blijft ronddraaien of programma’s die mega lang duren om op te starten. Deel je deze irritatie? Dan raad ik je aan eens goed na te denken welke processor je in je nieuwe laptop gaat kiezen.
De processor is namelijk een onmisbaar onderdeel van een laptop of van een computer. Het wordt niet voor niets het ‘brein’ of ‘hart’ van je laptop genoemd. Het is het onderdeel die voor een groot deel bepaald hoe snel je laptop is.
Nu is dit nog al een technisch onderdeel waar de meeste mensen afhaken… Dus ik heb geprobeerd het zo gemakkelijk mogelijk uit te leggen.
Ik heb alle informatie over processors en laptops te verzameld en gefilterd naar normale mensentaal. Dit zodat je gemakkelijk antwoord krijgt op de vraag: “Welke processor heb ik nodig in mijn laptop?”
Hoe werkt een processor?
De processor is in feite het rekencentrum van je laptop. De processor wordt ook wel CPU genoemd, wat staat voor Central Processing Unit. Dit onderdeel berekend alles wat de laptop moet doen.
Je hebt het misschien niet in de gaten maar; het instaleren en openen van een programma, het beluisteren van muziek op Spotify en zelfs het bewegen van je muis wordt allemaal berekend door de processor.
Je kunt je dus voorstellen hoe beter je processor die berekeningen kan uitvoeren, des te sneller je laptop is.
Nu hoor ik je al denken: Leuk en aardig, maar hoe weet ik dan welke beter is?
Om te bepalen of een processor beter is dan de ander, kijken we verschillende factoren. Van die factoren zijn dit de 3 belangrijkste:
- Kloksnelheid
- Cachegeheugen
- Processorkernen
Kloksnelheid
De kloksnelheid is van grote invloed op de snelheid van een processor. Kloksnelheid wordt uitgedrukt in Hertz: Hz per seconde. Aangezien de technologie de afgelopen decennia in rap tempo is ontwikkeld, spreken we vandaag de dag over Giga Hertz (GHz). Heeft een processor 3,8 GHz, dan kan deze 3,8 miljard bewerkingen per seconde uitvoeren.
De meeste processoren zijn op te voeren, zoals je scooter vroeger, naar hogere snelheden te behalen. Er zijn technieken ontwikkeld die hem nog sneller en efficiënter maken dan de standaard fabrieksinstellingen. Een voorbeeld van deze techniek is Turbo Boost. Deze techniek zorgt ervoor dat je de performance een boost krijgt.
Dit wordt overklokken genoemd. Overklokken is het verhogen van de kloksnelheid.
let op; dit zorgt wel voor meer warmte en stroomverbruik van je processor met als gevolg ook meer geluid i.v.m. de koeling.
Cachegeheugen
Zoals je al eerder hebt kunnen lezen, is de processor onder andere verantwoordelijk voor het uitvoeren van diverse berekeningen. Om dit te kunnen realiseren, beschikt het over een klein stukje geheugen. Hoe meer cachegeheugen er aanwezig is, hoe sneller een berekening kan worden uitgevoerd.
Over het algemeen zie je bij minder snelle processoren minder cachegeheugen; 4MB – 6MB. Terwijl snelle varianten tot boven de 12 MB uitkomen.
Processorkernen
Een processor kan meerdere processorkernen bevatten. Elke kern kan een individuele taak oppakken, dit betekend dat wanneer je processor meer kernen heeft, je laptop meer tegelijkertijd aan kan. De vuistregel hier is;
Meer kernen = meer snelheid!
Je hebt vast wel een keer van een dual-core processor gehoord. Dat betekend dat een processor 2 kernen heeft. En zo heeft een quad-core 4 kernen en een octa-core 8 kernen.
Welk merk processor moet je hebben?
De twee grootste spelers onder processoren zijn Intel en AMD. Om je een beeld te geven; 80% van alle verkochte laptops bevat een Intel Core processor. Dit zegt niks over de kwaliteit maar wel iets over de populariteit onder de afnemers en laptop fabrikanten.
Beide merken bevatten kwalitatieve processoren die a.d.h.v. de bovenstaande onderdelen zijn opgebouwd. Enige kwaliteitsverschil verschilt echt per processor. Over het algemeen zijn AMD processoren goedkoper dan die van Intel, die vaak duurder en toch wat sneller zijn.
AMD heeft bijvoorbeeld Quad-core processoren voor een goedkopere prijs. Daarbovenop beschikt een AMD processor over een iets krachtigere grafische chip die ook meerdere threads tegelijkertijd aankan.
Dus wil je software gebruiken waarbij je meerdere threads dient te gebruiken maar wil je niet te diep in de buidel tasten? Dan is AMD een goede keus.
In 2020 en 2021 zien we een enorme transitie van Intel processoren in laptops naar AMD met de komst van de nieuwe AMD Ryzen processoren.
Intel processor
Intel is het meest voorkomende merk processoren in laptops. Het merk heeft verschillende series uitgebracht waaronder de Intel Celeron, Intel Atom, Intel Pentium en de Intel Core M-serie. Deze series kenmerken zich door een lagere snelheid dan het vlaggenschip van Intel; De Intel Core i series.
De Intel Core i serie bestaat uit enkele sub-merken die je hoogstwaarschijnlijk opnieuw bekend voorkomen qua naam, maar je net zo min wat zeggen.
Houd als vuistregel aan; “Intel core i3 levert de minste prestaties en de Intel Core i7 het meest” Dan zit je altijd veilig als je straks bij jouw vrienden kan opscheppen hoe groot jou processor is 😉 .
- Intel Core i3 – Internetten, entertainment en tekstverwerking
- Intel Core i5 – Betere prestaties, gaming, fotobewerking
- Intel Core i7 – Geweldige prestaties voor gaming, foto en videobewerking
- Intel Core i9 – De best mogelijke prestaties
De i3, i5 en i7 licht ik hieronder kort toe, De i9 is gemaakt voor high-end desktop platformen met de allerbeste prestaties.
Recentelijk heeft Intel zijn eerste 8ste generatie Intel Core i9 mobile processor uitgebracht.
Intel Core i3 processor
De Intel Core i3 processor is perfect voor basis gebruik van je laptop. Deze serie vind je vooral in laptops die gemaakt zijn voor basis prestaties voor alle taken. Denk hierbij aan internetten, mailen, tekstverwerken, Netflix kijken, Spotify luisteren maar ook voor je studie wanneer je meerdere tabbladen tegelijkertijd open hebt staan.
Intel Core i5 processor
De Intel Core i5 processor is een snellere processor dan zijn voorganger in de i-serie; de i3. Ze zijn te vinden in middel segment laptops waarbij het beoogd gebruik zwaarder wordt dan internetten, mailen en tekstverwerken. Een laptop met i5 processor gamed sneller en is foto en videobewerking ook zeer goed te doen.
Intel Core i7 processor
De Intel Core i7 processoren zijn snelle varianten die te vinden zijn in laptops. Hij is sneller dan de i3 en i5 en is vaak te vinden in laptops met een hoger prijskaartje. Met dat prijskaartje komt dan wel extra rekenkracht waardoor sneller is en dus uitstekend is voor gamen, foto- en of videobewerking.
Intel Core i9 processor
Laptops in het hoogste segment bevatten vaak een i9 processor. Dit komt omdat deze laptops vaak gemaakt zijn om enorm zware berekeningen uit te voeren zoals 3D & VR maar ook videobewerking en gamen in 4k. Zo kunnen deze Intel Core i9’s een snelheid van tot wel 5Ghz behalen.
Wat betekent het serienummer achter de naam?
Nu we weten wat Intel Core i3, i5, i7 en i9 is vraag je je wellicht nog wel af waarom die getallen achter de naam zo verwarrend zijn.
Intel maakt voor zowel laptops als desktop processoren. Deze zijn te herkennen aan de letters in de naam. Aan de letters U, HQ, G & Y kan je snel zien of het een energiezuinige processor is. Vergelijk nooit een desktop CPU met een laptop CPU aangezien dit twee verschillende fysieke producten zijn met andere snelheden. Iets met appels en peren.
Generaties van Intel Core processoren
Intel is constant bezig met het vernieuwen van deze processoren. Elk van deze series wordt dan ook in een bepaalde oplage (generatie) geleverd. Deze zijn vaak te herkennen in het logo en aan de naam die elke generatie met zich meekrijgt.
Elk van de generaties heeft een unieke naam. In de tabel hieronder zal ik de processor generaties en release-data uiteenzetten.
- Clarkdale (2010)
- Sandy Bridge (2011)
- Ivy Bridge (2012)
- Haswell(2013)
- Broadwell (2015)
- Skylake (2015)
- Kaby lake (2017)
- Coffee lake (2018)
- Cannon Lake (2018)
- Whiskey Lake (2018)
- Ice Lake (2018)
- Comet Lake (2019)
- Tiger Lake (2020, 11e generatie)
Langer zonder stroom met energiezuinige processoren
Als je veel reist of in de collegezaal zit is het wellicht handig om te overwegen of je een energiezuinige processor moet kiezen. Intel heeft speciale energiezuinige processoren ontwikkeld onder de naam Intel Core M en Intel Atom.
Deze series zijn zo energiezuinig dat er maar 5 tot 10 watt wordt verbruikt waardoor je laptop tot soms wel 10 uur op een accuduur kan doorgaan. Zonder enorm groot verlies in snelheid en prestatie tegenover de i serie.
Een ander voordeel van energiezuinige processoren is een vermindering in het produceren van warmte. Hierdoor heeft een laptop minder koeling nodig; wat betekend dat je laptop minder zijn ventilatoren hoeft aan te zwengelen en dus minder lawaai maakt.
Een bekende variant van dit type zijn de Intel core m3 en de Intel core M5.
Beste intel laptops van 2022
AMD processor
Een ander populair merk processoren is AMD. AMD laptop processoren hebben goede prestaties en zijn vaak kost-efficiënter. Wil je dus meer processorkracht voor het zelfde geld? Dan is een AMD een prima keuze.
AMD heeft verschillende series uitgebracht zoals de AMD E serie, AMD A serie en de bekendste; AMD Ryzen.
Net zoals bij de Intel zal ik de series kort toelichten zodat je nog beter een keuze kunt maken.
AMD E-serie processor
AMD E1 & E2 processoren zitten in budget laptops en hebben lage snelheden, cachegeheugen en prestaties. Deze serie wordt bijna niet meer gebruikt in laptops en dus ook niet meer verkocht. Je zult ze wellicht in 2e hands laptops nog vinden.
AMD A-serie processor
De AMD A serie bevat de A4, A6, A8, A9, A10 en A12. Net zoals de Intel Core i series loopt deze processor reeks van op in snelheid naarmate het richting de A12 oploopt. Deze processoren komen vanaf de AMD A9 processor en de AMD A10 in de buurt qua prestaties met een Intel Core i3.
AMD Ryzen Processor
AMD Ryzen zijn de snellere processoren van de fabrikant. Om prestaties van de Ryzen processor snel in te kunnen zien heeft Ryzen ook deze serie onderverdeelt in sub merken. Zo maakt AMD gebruik van de cijfers 3, 5 en 7 om de oplopende prestaties aan te geven.
- AMD Ryzen 3 – Basis computergebruik zoals internetten
- AMD Ryzen 5 – Betere prestaties, gaming, fotobewerking
- AMD Ryzen 7 – Geweldige prestaties voor gaming, foto en videobewerking
- AMD Ryzen 9 – Topprestaties voor gaming, foto en videobewerking + 3D
Ook deze processoren hebben generaties die te herkennen zijn aan de het processornummer achter de naam. In april 2018 heeft AMD de 2e generatie AMD Ryzen processoren op de markt gebracht die een stuk sneller in prestatie zijn en te herkennen zijn aan de 2xxx benaming.
Intel & AMD Processor vergelijken
Omdat de Intel & AMD series wellicht wat lastig uit elkaar te houden zijn heb ik een lijst gemaakt die de vergelijkbare processoren van de fabrikanten tegen elkaar uitzet. Zo wordt de Intel vs AMD strijd iets gemakkelijker te vergelijken. En is de keus tussen een AMD of Intel processor in een laptop beter te maken.
| Intel Celeron | AMD E2 / AMD A6 |
| Intel Atom | AMD E2 / AMD A6 |
| Intel Pentium | AMD A6 |
| Intel Core m3 | AMD A8 |
| Intel Core m5 | AMD A8 |
| Intel Core i3 | AMD A10 |
| Intel Core i5 | AMD Ryzen 5 |
| Intel Core i7 | AMD Ryzen 7 |
| Intel Core i9 | AMD Ryzen 9 |
Koeling van de processor
Zoals eerder al aangegeven bij de energiezuinige Intel M serie en Intel Atom heeft energieverbruik en prestatie invloed op de warmte die de processor afgeeft. Des te hoger de prestaties zoals bij een Intel Core i7 of AMD Ryzen 7, des te warmer de laptop zal worden.
Dit betekend dat de laptop warmte zal moeten afvoeren om niet oververhit te raken – of zelfs in brand te vliegen als je je laptop nooit stofvrij maakt. Dit doet de laptop door flink te koelen middels haar ventilatoren en dit maakt best een lawaai. De warmte en lawaai is bijvoorbeeld een van de meest voorkomende kwaaltjes van gaming laptops.
Het geld niet per definitie dat een AMD 7, i5 of i7 processor de laptop direct luidruchtig maakt. Dit heeft natuurlijk ook te maken met de belasting van de laptop. Hoe meer hij moet rekenen en werken bij taken als gamen en videobewerking, hoe warmer de laptop dus wordt en moet koelen.
Welke processor past het beste bij mijn gebruik?
Nu dat je een goed idee hebt bij wat een processor is, wat hij kan en waar in godsnaam die serienummers en namen voor staan is het tijd om goed te kijken naar het beoogd gebruik van de laptop.
Herken jij je in een van deze gebruikers? Dan neem gerust eens een kijkje bij de laptops die bij dat type gebruiker horen.
Internetten, mailen en entertainment
Wil jij je laptop gebruik voor de meest eenvoudige taken zoals Internetten, mailen, word en excel bestanden maken en Netflix kijken? Dan heb je geen zware processor nodig en hoef je niet speciaal rekening te houden met het type processor.
Wel is het zo dat als je van plan bent meerdere programma’s en tabbladen tegelijkertijd open te hebben. Dat dat meer processorkracht vraagt, als je dit allemaal snel en tegelijkertijd wilt doen is het dus aan te raden een processor te kopen die wat sneller is.
Geschikt: Alle type processoren
Aanbevalen: Minimaal een Intel Pentium of AMD A6
Onderweg
Laptops voor onderweg dienen niet te groot te zijn en niet te zwaar. Een formaat van maximaal 15,6 inch raad ik aan om te kiezen en maximaal 2,2 kilogram. Wanneer we kijken naar de processoren voor laptops die je veel meeneemt tijdens het reizen kies je voor een energiezuinige variant.
De Intel core M serie en de Intel Atom lenen hier zich perfect voor. De Intel Core m3, m5 of m7 zijn ideaal wanneer het gaat om een combinatie van snelheid en energiezuinigheid.
Geschikt: Alle processoren
Aanbevolen: Intel Atom, Intel core m3, m5, m7
Studie laptop
Als student wil je een laptop met rekenkracht omdat je vaak situaties hebt waar je moet multitasken. Dit betekend veel tabbladen tegelijkertijd open wanneer je research aan het doen bent. Maar ook lange word-documenten en excel bestanden. Ten slotte gebruiken andere studenten ook nog eens zwaardere grafische software waardoor rekenkracht een must is.
Behalve rekenkracht kies je er als student ook vaak voor een lichte kleinere laptop te kiezen in het kader van vervoeren & stroomverbruik. Een laptop die snel leeg gaat wanneer je in de trein zit of in de college zaal is gewoon niet fijn als student.
Ik raad dan ook aan als student minimaal een Intel Core i3 te kiezen of Intel Core M3 in verband met energiezuinigheid.
Geschikt: Intel Core i3, M3 of hoger, AMD A8 of hoger
Aanbevolen: AMD A10, Intel core m3, Intel core i3 of hoger
Foto’s bewerken
Wanneer je van plan bent om de laptop te gebruiken om foto’s te bewerken moet je serieus gaan nadenken over de rekenkracht van je laptop. Zware grafische programma’s zoals Adobe Lightroom en Adobe Photoshop vragen best wel wat van je CPU.
Ik raad je dan ook aan om minimaal een Intel Core i5 van de nieuwste generatie te kiezen of een AMD A12 processor. Daarnaast raad ik minimaal 8GB ramgeheugen aan en een degelijke grafische kaart.
Geschikt: Intel Core i5, AMD A12
Aanbevolen: AMD Ryzen 5, Intel Core i5 of hoger
Video’s bewerken
Het bewerken van video’s op je laptop is nog een stap zwaarder van het bewerken van foto’s. Het vraagt veel rekenkracht van je laptop wanneer je aan de slag gaat om video’s te renderen en wanneer je hoge resolutie bestanden gaat verwerken in programma’s als Adobe Premiere Pro en Adobe After Effects. Het voordeel van deze programma’s is dat ze optimaal gebruik kunnen maken van de processorkernen van je processor. Kies daarom ook minimaal een Quad-core processor uit.
In additie op een sterke processor dien je echt minimaal 8 GB DDR4 werkgeheugen in de laptop te hebben en heb je minimaal een mid-range videokaart nodig. Zelf ga ik altijd voor 16GB werkgeheugen of breid ik hem na de koop uit om zo optimaal mogelijk video’s te kunnen bewerken.
Geschikt: Intel core i7, AMD Ryzen 7
Aanbevolen: AMD Ryzen 7, Intel Core i7 of hoger
Game laptop
Echte gamers weten dat hoe vloeiender je games kunt spelen, des te meer plezier je er van hebt. Maar om op je laptop echt goed met hoge FPS te kunnen gamen heb je krachtige hardware nodig. Games hebben een enorme rekenkracht nodig van de CPU en grafische rekenkracht van de GPU. Daarnaast heeft een gaming laptop echt minimaal 8 GB werkgeheugen nodig.
Als je relatief simpel wilt gamen met een lager budget kies je minimaal voor een Intel core i5 processor en een NVIDIA GeForce GTX 1050 grafische kaart. Wanneer je meer budget hebt en sneller wilt gamen ga dan echt minimaal voor een Intel Core i7 of AMD Ryzen 7 in combinatie met een NVIDIA GeForce GTX 1060 grafische kaart en 16GB werkgeheugen.
Geschikte processor: Intel Core i5, AMD Ryzen 5 of hoger
Aanbevolen processor: Intel Core i7, AMD Ryzen 7.